بررسی ارتباط عوامل استرس‌زای شغلی با متغیرهای دموگرافیک در کارکنان مراکز بهداشتی درمانی شهرستان گرگان در سال 1400

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، مرکز تحقیقات مدیریت سلامت و توسعه اجتماعی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران.

2 پزشک عمومی، مرکز تحقیقات مدیریت سلامت و توسعه اجتماعی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران.

3 کارشناسی ارشد، مرکز تحقیقات مدیریت سلامت و توسعه اجتماعی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران.

چکیده

مقدمه: استرس شغلی را میتوان روی هم جمع شدن عاملهای استرسزا دانست. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط عوامل استرسزای شغلی با متغیرهای دموگرافیک در کارکنان شبکه بهداشت و درمان شهرستان گرگان در سال 1400 انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، ۱۹۲ نفر از کارکنان مراکز جامع سلامت شهری و روستایی، پایگاههای سلامت و خانههای بهداشت در مطالعه شرکت کردند. از روش نمونهگیری طبقهای تصادفی و برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه روا و پایای مقیاس استرس شغلی استفاده شد. دادهها در نرم افزار SPSS-23 و با آزمون‌های منویتنی و کروسکال والیس تحلیل شدند. 
یافته‌ها: از کل کارکنان، 9/59 درصد زن، 4/34 درصد در گروه سنی 40-31 ساله، 8/68 درصد متاهل و 50 درصد دارای تحصیلات کارشناسی بودند.  بالاترین نمره در بعد نقش (80/0 ± 86/3) و پایینترین نمره در بعد ارتباط (78/0 ± 40/2) بود. نمره کلی استرس شغلی 65/2 ± 06/22 بدست آمد. بین گروه سنی با میزان استرس شغلی در کارکنان مراکز بهداشتی درمانی شهرستان گرگان در سال 1400 ارتباط معناداری مشاهده شد (032/0 = P). همچنین سایر متغیرهای دموگرافیک ارتباط معناداری با میزان استرس شغلی نداشتند (05/0< P).
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر سطح متوسط نمره کلی مقیاس عوامل تنشزای شغلی در کارکنان مراکز بهداشتی بود. بنابراین ضروری است تا با بررسی میزان شیوع اختلالات روانی و شناسایی عوامل موثر بر آن در کارکنان و با انجام مداخلات لازم در جهت بهبود وضعیت روانی آنان اقدام و از افزایش و شیوع آن پیشگیری نمود.

کلیدواژه‌ها


  1. Outofi A, Kharazmi E, Yousefi A, Heidari A. The comparative study of hygiene-motivational factors based on Herzberg theory among Faghihi and Kossar Shiraz hospitals staffs in 2011. Journal of Hospital. 2014 Aug 10;13(2):97-104.
  2. Heidari A, Kabir MJ, Jafari N, Gashti AB, Pourabasi MA, Honarvar MR. Assessment of human and physical resources in health houses and health-care centers providing emergency services: a study in Golestan province. Journal of Health in the Field. 2016;3(4):1-4.
  3. World Health Organization. The world health report 2000: health systems: improving performance. World Health Organization; 2000.
  4. Jafari N, Bakhshi E, Moradi A, Asadi H, Naderi MR. Assessment of Demographic and Job Related Stressors on Depression, Stress and Anxiety in Employees of Islam Abad Gharb Health Centers. Journal of Health. 2018 Oct 10;9(4):403-13.
  5. Babaei Heydarabadi A, Mohammadpuor H, Fallah Madvari AR, Mosa Qarkhani M, Fallah Madvari RA, Afshin AA. Study the status of job stress and work-related stressors among the employees of a Spinning industry. J Health Field. 2015;3(1):29-35.
  6. Theorell, T., et al., A psychosocial and biomedical comparison between men in six contrasting service occupations. Work & Stress, 1990. 4(1): 51-63.
  7. Anjazab B, Farnia F. Survey relationship between job stress with behavioral and mental responses in midwives working in public hospitals of Yazd in 1999. J Shaheed Sadoughi Univ Med Sci. 2000;10:32-8.
  8. Mohamadirizi S, Kordi M, Shakeri MT, Salehi Fadardi J, Hafizi L. Relationship between job stress with menstrual bleeding pattern among midwives. Journal of hayat. 2013;18(5):1-11.
  9. Nabirye, R.C., et al., Occupational stress, job satisfaction and job performance among hospital nurses in Kampala, Uganda. Journal of nursing management, 2011. 19(6): p. 760-768.
  10. Zhang, L., et al., An investigation report on large public hospital reforms in China. 2016: Springer.
  11. Kim J, Shin Y, Tsukayama E, Park D. Stress mindset predicts job turnover among preschool teachers. Journal of School Psychology. 2020 Feb 1;78:13-22.
  12. Brannon L, Feist J, Updegraff JA. Health psychology: An introduction to behavior and health. Cengage Learning; 2013 Mar 1.
  13. Ras R, Altaymer E. Job Stress. Translated by Khajehpour G. Industrial Management Institute Publications; 2002.
  14. Godin I, Kittel F, Coppieters Y, Siegrist J. A prospective study of cumulative job stress in relation to mental health. BMC public health. 2005 Dec;5(1):1-0.
  15. McHugh MD, Kutney-Lee A, Cimiotti JP, Sloane DM, Aiken LH. Nurses’ widespread job dissatisfaction, burnout, and frustration with health benefits signal problems for patient care. Health affairs. 2011 Feb 1;30(2):202-10.
  16. Hogan DR, Stevens GA, Hosseinpoor AR, Boerma T. Monitoring universal health coverage within the Sustainable Development Goals: development and baseline data for an index of essential health services. The Lancet Global Health. 2018 Feb 1;6(2):e152-68.
  17. Cousins R, Mackay CJ, Clarke SD ,Kelly C, Kelly PJ, McCaig RH. ‘Management Standards’ work-related stress in the UK: practical development. Work & Stress. 2004;18(2):113-36.
  18. Azad ME, Gholami FM. Reliability and validity assessment for the HSE job stress questionnaire. Journal of Behavioral Sciences. 2011;4(4):291-7.
  19. Sepidarkish M, Hosseini H, Pakzad R, Safiri S. Prevalence of occupational stress and its correlates among firefighters, Tehran, Iran 2013. Anal Res Clin Med. 2014;2(4):177-82.
  20. Khatoni S, Teymouri. F, Pishgooie S A H, Khodabakhsh M R. Determining the Effectiveness of Stress Inoculation Training on Nurses’ Job Stress at Selected Military Hospitals  . MCS. 2020; 7 (1) :26-34. URL: http://mcs.ajaums.ac.ir/article-1-341-en.html
  21. Heydarabadi AB, Mohammadpuor H, Madvari ARF, Qarkhani MM, Madvari RAF, Afshin AA. Study the status of job stress and work-related stressors among the employees of a Spinning industry. Journal of Health in the Field. 2017; 2017;3(1).
  22. Zolhavarieh SM, Rezaei M, Roshanaei G, Mehr MF, Derakhshan SS. Survey of Job Stress among Interns of Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran, in 2018. Avicenna Journal of Clinical Medicine. 2020 Jun 15;27(1):61-7.
  23. Shakiba Soureh M, Hassani M. Investigating the Impact of Individual Characteristics on Job Burnout by Examining Mediation role of Job Stress and Social Capital among Nurses of Imam Reza Hospital of Urmia. Nursing Management. 2021.10(1): 9-22. URL: http://ijnv.ir/article-1-763-en.html
  24. Sepahvand MJ, Javadi M, Mokhtari J, Khaghanizade M, Babajani-Vafsi S. Assessment of Job Stress and Its Relationship with Demographic and Recruitment Parameters in Iranian Navy Personnel. Journal of Marine Medicine. 2019 Nov 10;1(3):141-8.
  25. Azad E., Fathhi Ashtiani A., Ahmadi Kh.. Evaluation of Stress in Military Personnel of Persian Gulf . J Mil Med. 2007; 8 (4) :249-254. URL: http://militarymedj.ir/article-1-382-fa.html
  26. Adeolu JO, Yussuf OB, Popoola OA. Prevalence and correlates of job stress among junior doctors in the university college hospital, Ibadan. Ann Ib Postgrad Med. 2016;14(2):92-8. PMID: 28337094
  27. Gramstad TO, Gjestad R, Haver B. Personality traits predict job stress, depression and anxiety among junior physicians. BMC Med Educ. 2013;13(1):150. PMID: 24207064 DOI: 10.1186/1472-6920-13-150
  28. Kim K, Lee S, Choi YH. Relationship between occupational stress and depressive mood among interns and residents in a tertiary hospital, Seoul, Korea. Clin Exp Emerg Med. 2015;2(2):117-22. PMID: 27752582 DOI: 10.15441/ ceem.15.002
  29. Enjezab B, Faraj Khoda T, Mojahed SH, Bokaei M. Barriers and motivators related to cervical and breast cancer screening. Journal of shahid Sadoughi University of medical sciences and health services. 2004; 12(3): 78-84.
  30. Soori H, Rahimi M, Mohseni H. Epidemiological pattern of job stress among managers of car manufacture companies in Iran. Iranian Journal of Epidemiology. 2006; 2(3):41-50.
  31. Soori H, Ali JM, Nasrin R. Prevalence and causes of low vision and blindness in Tehran Province, Iran. JPMA-Journal of the Pakistan Medical Association. 2011;61(6):544-9.
  32. Rahimi E. Survey of organizational job stress among physical education managers. Psychol Rep.  2008;102(1):79-82.
  33. Lambert C, Ito M. Workplace stressors, ways of coping and demographic characteristics as predictors of physical and mental health of Japanese hospital nurses. Int J Nurs Stud; 2004. 41: 85 97.
  34. Decker FH. Occupational and nonoccupational factors in job satisfaction and psychological distress among nurses. Research in Nursing & Health. 1997 Oct;20(5):453-64.
  35. Sawatzky J. A. Stress in critical care nurses: Actual and perceived. Heart and long:
    J Acut Critical Care; 1996. 25(5): 409-417