بررسی وضعیت شاخص سلامت خود ابراز و عوامل مرتبط بر آن در سالمندان مراجعه‌کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهر همدان در سال 1399: یک مطالعه مقطعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 الف.دانشجوی دکتری، گروه بهداشت عمومی، معاونت تحقیقات و فناوری، علوم پزشکی همدان، ایران ب. گروه سالمندی، مرکز تحقیقات سالمندی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات مدل سازی بیماریهای غیرواگیر، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، ایران.

3 کارشناس ارشد، گروه بهداشت عمومی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، ایران.

چکیده

مقدمه: سلامت خود ابراز، یکی از شاخص ­های رایج سنجش سلامتی برای پایش تغییرات و اندازه­ گیری سلامت کلی جمعیت­های مختلف یک جامعه می‏باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت شاخص سلامت خود ابراز و مهمترین عوامل مرتبط بر آن در سالمندان شهر همدان انجام شد.
روش بررسی: پژهش حاضر یک مطالعه مقطعی است که در نیمه اول سال 1399 به روش نمونه‏ گیری خوشه‏ای طبقه‏ بندی تصادفی انجام شد. در این راستا، اطلاعات 330  نفر از سالمندان مراجعه کننده به 12 مرکز خدمات جامع سلامت شهر همدان با استفاده از پرسشنامه سلامت خود ابراز توسط پرسشگران آموزش دیده جمع‏آوری گردید. داده‏ ها با استفاده از شاخص‏های آمار توصیفی و آزمون ‏های آماری تحلیلی و با نرم‏افزار STATA 14 در سطح اطمینان 95% مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: در این مطالعه، میانگین سنی سالمندان 72/6 ± 27/62 سال به­دست آمد. 43% (144 نفر) شرکت­کنندگان، وضعیت سلامت خود ابراز خود را خوب و خیلی خوب گزارش کردند. سالمندان شاغل، بالاترین (77/0±55/3) و سالمندان بیکار (85/0±11/3) کمترین میانگین سلامت خود ابراز را داشتند (002/0 P =). سالمندان دارای همسر نسبت به سالمندان بدون همسر از میانگین سلامت خود ابراز بالاتری (43/3 در مقابل 90/2) برخوردار بودند (007/0 P=). همچنین افزایش تحصیلات و بالا­رفتن رضایت از زندگی همراه با افزایش نمره میانگین سلامت خود ابراز بود (به ترتیب 052/0 P = و 001/0>P).
بحث و نتیجه­ گیری: سلامت درک شده سالمندان، بیشتر متاثر از عوامل تعدیل شده‏ای نظیر تحصیلات، وضعیت تاهل، داشتن تعداد فرزند متناسب با وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی و رضایت از زندگی می­باشد. لذا، برای ارتقاء کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی و شناسایی عوامل مرتبط با آن لازم است که سیاست­گذاران به سالمندان آسیب ‏پذیری که وضعیت سلامتی خود را بد یا خیلی بد گزارش می‏کنند، توجه ویژه ‏ای داشته باشند.

کلیدواژه‌ها


  1. Bowen RL, Atwood CS. Living And Dying For Sex. A Theory Of Aging Based On The Modulation Of Cell Cycle Signaling By Reproductive Hormones. Gerontology. 2003;50(5):265-90.
  2. Boyd DR, Bee HL, Johnson PA. Lifespan Development: Pearson/A And B; 2006.
  3. Osmanovic-Thunström A, Mossello E, Åkerstedt T, Fratiglioni L, Wang H-X. Do Levels Of Perceived Stress Increase With Increasing Age After Age 65? A Population-Based Study. Agengaging. 2015;44(5):828-34.
  4. Health Topics/Ageing [Cited 2019. Available From: Https://Www.Who.Int/Health-Topics/Ageing#Tab=Tab_1.
  5. Shaw MP, Peart DJ, Fairhead OJW. Perceived Stress In University Students Studying In A Further Education College. Research In Post-Compulsory Education. 2017;22(3):442-52.
  6. Iran Sco. [Available From: Http://Irandataportal.Syr.Edu/Census/Census-2016.
  7. Kooshyar H, Shoorvazi M, Dalir Z, Hoseini S. Surveying Health-Related Quality Of Life And Related Factors In The Diabetic Elderly In Mashhad In 2013. Journal Of Rafsanjan University Of Medical Sciences. 2015;14(3):175-88.
  8. Ministry Of Health Treatment And Medical Training Of Iran. Guidelines On Integrated Care For Older People 2017. Available From: Http://Health.Shmu.Ac.Ir/Other/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7%D9%8A%20%D8%BA%D9%8A%D8%B1%20%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D9%83.Pdf.
  9. Asadi Noghabi A, Alhani F, Peyrovi H. The Concept Of Health In Elderly People: A Literature Review. Iran Journal Of Nursing (2008-5923). 2012;25(78).
  10. Bardage C, Pluijm SM, Pedersen NL, Deeg DJ, Jylhä M, Noale M, Et Al. Self-Rated Health Among Older Adults: A Cross-National Comparison. European Journal Of Ageing. 2005;2(2):149-58.
  11. Breidablik H-J, Meland E, Lydersen S. Self-Rated Health In Adolescence: A Multifactorial Composite. Scandinavian Journal Of Public Health. 2008;36(1):12-20.
  12. Layes A, Asada Y, Kephart G. Whiners And Deniers–What Does Self-Rated Health Measure? Social Science & Medicine. 2012;75(1):1-9.
  13. Jürges H, Avendano M, Mackenbach JP. Are Different Measures Of Self-Rated Health Comparable? An Assessment In Five European Countries. European Journal Of Epidemiology. 2008;23(12):773-81.
  14. Carlson P. Self-Perceived Health In East And West Europe: Another European Health Divide. Social Science & Medicine. 1998;46(10):1355-66.
  15. Nedjat S, Hosseinpoor AR, Forouzanfar MH, Golestan B, Majdzadeh R. Decomposing Socioeconomic Inequality In Self-Rated Health In Tehran. Journal Of Epidemiology And Community Health. 2011:Jech. 2010.108977.
  16. Benjamins MR, Hirschman J, Hirschtick J, Whitman S. Exploring Differences In Self-Rated Health Among Blacks, Whites, Mexicans, And Puerto Ricans. Ethnicity & Health. 2012;17(5):463-76.
  17. Badland H, Turrell G, Giles-Corti B. Who Does Well Where? Exploring How Self-Rated Health Differs Across Diverse People And Neighborhoods. Health & Place. 2013;22:82-9.
  18. Dowd JB, Zajacova A. Does Self-Rated Health Mean The Same Thing Across Socioeconomic Groups? Evidence From Biomarker Data. Annals Of Epidemiology. 2010;20(10):743-9.
  19. Undén A-L, Elofsson S. Do Different Factors Explain Self-Rated Health In Men And Women? Gender Medicine. 2006;3(4):295-308.
  20. Liu H, Hummer RA. Are Educational Differences In US Self-Rated Health Increasing?: An Examination By Gender And Race. Social Science & Medicine. 2008;67(11):1898-906.
  21. Delpierre C, Lauwers-Cances V, Datta G, Lang T, Berkman L. Using Self-Rated Health For Analysing Social Inequalities In Health: A Risk For Underestimating The Gap Between Socioeconomic Groups? Journal Of Epidemiology And Community Health. 2009;63(6):426-32.
  22. Nedjat S, Hosseinpoor AR, Forouzanfar MH, Golestan B, Majdzadeh R. Decomposing Socioeconomic Inequality In Self-Rated Health In Tehran. J Epidemiol Community Health. 2012;66(6):495-500.
  23. Fatemeh Salehi, Saharnaz Nedjat, Zahra Cheraghi, Leila Haghjou. Self-Rated Health Definition In The Point Of View Of Iranian People. Health Monitor Journal Of The Iranian Institute For Health Sciences Research. 2017;16(3):281-92.
  24. Cheraghi P, Eskandari Z, Bozorgmehr S, Zanjari N, Cheraghi Z. Quality Of Life And Its Related Factors Among Elderly. J Educ Community Health. 2019;6(3):143-8.
  25. Nedjat S. Is Self-Rated Health A Good Indicator For Assessment Of Population Health? A Review Article. Iranian Journal Of Epidemiology. 2015;10(4):89-96.
  26. Darvishpoor Kakhaki A, Saeedi ZH, Abbaszadeh A. Social Participation, Barriers, And Related Factors In Older People In Tehran. 2014.
  27. Rezaei S, Hajizadeh M, Ahmadi S, Kazem Karyani A, Khosravipour M, Khosravi F. Socioeconomic-Related Inequalities In Self-Rated Health Status In Kermanshah City, Islamic Republic Of Iran: A Decomposition Analysis. East Mediterr Health J. 2020;26.
  28. SALEHI F, NEDJAT S, CHERAGHI Z, HAGHJOU L. SELF-RATED HEALTH DEFINITION IN THE POINT OF VIEW OF IRANIAN PEOPLE. 2017.
  29. Nadi T, Poorolajal J, Doosti-Irani A. Socioeconomic Status And Health Literacy As The Important Predictors Of General Health In Iran: A Structural Equation Modeling Approach. Epidemiology, Biostatistics And Public Health. 2013.
  30. Yousefi-Nayer M, Poorolajal J, Cheraghi Z. Reasons Behind The Tendency Toward The Only Child In Iranian Families: A Conventional Content Analysis Study. Shiraz E-Medical Journal. 2019(In Press).
  31. Dorahaki A. Determinants Of Women’s Ideal Fertility: Study Of Women 15 To 49 Year Old In Nasimshar City In 2015. Razi Journal Of Medical Sciences. 2016;22(141):59-68.
  32. Goshtasbi A, Montazeri A, Vahdani Nia MS, Rahimi Foroushani A, Mohammad K. Self-Reported Health And Socioeconomic Status: Results From A Population-Based Study In Tehran, Iran. Health Monitor Journal Of The Iranian Institute For Health Sciences Research. 2003;2(3):187-93.
  33. Zahra CHERAGHI AD-I, Sima NEDJAT, Parvin CHERAGHI, *Saharnaz NEDJAT. Quality Of Life In Elderly Iranian Population Using The QOL-Brief Questionnaire: A Systematic Review. Iran J Public Health. 2016;45(8):978-85.
  34. Kazemi N, Sajjadi H, Bahrami G. Quality Of Life In Iranian Elderly. Salmand: Iranian Journal Of Ageing. 2019;13(5):518-33.
  35. Berg AI, Hassing LB, Mcclearn GE, Johansson B. What Matters For Life Satisfaction In The Oldest-Old? Aging And Mental Health. 2006;10(3):257-64.