نقدی بر پیامدهای سیاست‌های تحدید موالید در ایران: یک مرور نقلی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

2 استادیار، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

3 الف.استادیار ، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران ب.دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مقدمه: امروزه تحولات جمعیتی تقریباً تمام جوانب زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده و یکی از نیروهای اصلی موثر بر تغییرات اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و تکنولوژیک در سراسر جهان به شمار می­آید. کشور ایران در سال­های گذشته با مشکل پرجمعیتی مواجه بوده و به عنوان ساده­ترین راه حل، سیاست­های تحدید موالید اتخاذ شده است که تاثیر بسزایی بر فرآیند توسعه داشته است. مطالعه حاضر با هدف نقدی بر پیامدهای سیاست­های تحدید موالید در ایران انجام شده است.
روش‏ها: در این مرور نقلی، مستندات بدون محدودیت زمانی با استفاده از کلیدواژه­های جمعیت، تنظیم خانواده، سیاست تحدید موالید، باروری و ایران به‌ تنهایی یا به ‌صورت ترکیبی و معادل انگلیسی آن­ها Population، Family Planning، Birth Control Policy،  Fertility، Iran در پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی PubMed، Scopus، Magiran، SID، Google Scholar و وب سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرکز آمار ایران، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل جست‌وجو شد و بر روی مستندات جمع­بندی شده نقد صورت گرفت.
نتایج: اتخاذ سیاست­های تحدید موالید در ایران باعث شده است که با کاهش باروری، جمعیت کشور به سمت سالمندی سوق داده شود و منجر به وارونه شدن هرم جمعیتی در ایران شود که مشکلات و چالش­های قابل ملاحظه­ای برای توسعه پایدار در کشور به وجود آورده است.
نتیجه‌گیری: اگر کشور ایران، آهنگ نزولی رشد جمعیت خود را تحدید ننمایند، در چند سال آینده، علاوه بر کاهش خطرناک جمعیت با مشکل سالخوردگی جمعیت نیز روبرو خواهد بود که تبعات اقتصادی و اجتماعی بسیاری را برای کشور به دنبال خواهد داشت، لذا میزان باروری و ساختار جمعیت سالخورده ایران باید در مرکز توجهات قرار گیرد، همچنین اتخاذ سیاست­های تشویق باروری ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه‌ها


  1. Sadeghi R. Changes in the age structure and the emergence of the population window in Iran: economic consequences and policy requirements. Quarterly Journal of Women's Strategic Studies. 2012; 55(91): 95-150.
  2. Ghias M. Population and Family Health, Tehran, Kankash; 2010.
  3. Maleki B. Economic Planning and Development, Tehran, Jihad Daneshgahi Publishing Organization; 2009.
  4. Taleghani Gh. Development Management, Tehran, Alam and Adab Publications; 2008.
  5. Hosseini H. An Introduction to Economic and Social Demography and Family Planning, Hamedan, Bo Ali Sina University Press; 2004.
  6. Janghorban, R., Latifnejad Roudsari, R., Taghipour, A., Abbasi, M. A Review of the Concept and Structure of Sexual and Reproductive Rights in International Human Rights Documents. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 2014; 17(100): 16-26.
  7. Ghanbari A. Economic Development and Human Development. Tehran, Challenge; 2012.
  8. Mahmoudi MJ. Demographic Changes, Challenges Ahead and the Need to Revise Iran's Population Policies. Socio-Political Quarterly; 2010.
  9. Yasuri M. Study of the geographical distribution of the population of Iran, futurism, problems and strategies. Population Quarterly; 2010.
  10. Mushfaq M, Mirzaei M. Age Transfer in Iran: Age Population Developments and Socio-Demographic Policies. Jamiat Quarterly; 2010.
  11. Khoshbin, S. Chapter Eleven, Speech Four, Family Planning. Comprehensive Public Health Book (PDF). Ministry of Health and Medical Education.
  12. Etaat J. Population and Sustainable Development in Iran, Social Welfare Quarterly. 2011; 11(42): 7-36.
  13. Babajani K. Study of Economic, Social and Demographic Characteristics of the Elderly in Iran Past, Present and Future. Economic Statistics Research Group, Statistics Research Institute; 2008.
  14. Hosseini H. Comparative study of fertility transition and population aging in four selected countries of the Middle East and North Africa. Book of the month of social sciences; 2011.
  15. Khastar H. The Role of Workforce Age Structure in Human Resource Planning: Imaging the Challenge of Workforce Aging. Jamiat; 2010.
  16. Rahaei B. Population and Demographic Policies; 2012.
  17. Statistics Center of Iran, available at: http://www .amar.org .ir/Portal s/0/Files/ abstract/ 1390/sarshomari90_nahaii.pdf.
  18. Fanny Z. An Introduction to Development, Globalization and Sustainability, Tehran, Geographical Organization of the Armed Forces; 2009.
  19. Zare B. Economic and social demography, Tehran, Samat; 2005.
  20. Baqer Zadeh AA. Reproductive health (along with family and population planning issues), Tehran, Sepid Barg; 2012.
  21. Motie Haqshenas N. Iranian Population Changes in the Past, Present, Future. Panjereh Weekly. 2010.
  22. Specialized and scientific meeting of the second harvest quarterly. Requirements and requirements of population policy in Iran. Socio-Political Quarterly; 2010.
  23. Lashkari M. Population, Development and Interactions. Cooperative. 1997.
  24. Khatib MA. Underdeveloped Economics and Theories of Economic Development, Tehran, Practice; 2005.
  25. Ziaee Bigdeli MT, Kalantari S, Alizadeh Aqdam Mohammad Baqer. "Relationship between total fertility rate and economic and social development", Social Welfare Quarterly. 2006; 21(5): 133-140.
  26. Askari M. The Impact of Oil Revenues on the Establishment of a Rentier Government and Democracy. Quarterly Journal of Political Science. 2010; 13: 181-198.
  27. Azimzadeh Ardebili, F, Jalali, Z. Pathology of the Birth Control Policy and Family Planning Law. Biannual Journal of Family Law And Jurisprudence, 2018; 23(68): 125-151.
  28. Zeraatgar AA. Classical Methods of Population Study.
  29. Latifi Gh, Sajjadinejad S, Jafarzadeh S, Valizadeh K, Hemmati Rezvan, Tajpour A. Study of youth unemployment in Baft city in the years 80 to 87.  Social Science Month Book; 2011.
  30. Akrami A. Golden Book of Economic Development and Planning, Tehran, Golden Pooyandeh and Payame Noor University; 2011.
  31. Shahrivari N. The Dialectic of Population and Development, Population and Development with Emphasis on Iran. Book of the Month of Social Sciences; 2011.
  32. David MH. Society and Population, Babolsar, Mazandaran University. Translator Jacob Humble; 2001.