تأثیر مداخله مبتنی بر الگوی توانمندسازی خانواده‌محور بر رفتارهای ارتقادهنده سلامت در نوجوانان دختر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد سلامت جامعه، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

2 الف.مربی پرستاری، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران ب.مربی پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

3 مربی پرستاری، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

4 مربی پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مقدمه: رفتارهای ارتقادهنده سلامت در نوجوانان دختر باعث بهزیستی و بهبود کیفیت زندگی آنان می‌شود. خانواده از عوامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری و تقویت این رفتارهاست. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر مداخله مبتنی بر الگوی توانمندسازی خانواده‌محور بر رفتارهای ارتقادهنده سلامت در نوجوانان دختر انجام شد.
روش‏ها: این مطالعه نیمه‌تجربی شاهددار قبل و بعد، روی 68 نوجوان دختر دوره اول دبیرستان در شهرستان شاندیز در سال 1399 انجام شد. در گروه مداخله، مداخله آموزشی در 6 جلسه 60 دقیقه‌ای برای نوجوانان ارائه شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه اطلاعات دموگرافیک و پرسش‌نامه HPLPII قبل، بلافاصله و یک ‌ماه پس از مداخله استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 24 و آزمون‌های تی مستقل و تحلیل واریانس انجام شد.
نتایج: در مرحله قبل از مداخله از نظر میانگین نمره کل رفتارهای ارتقادهنده سلامت در گروه مداخله و کنترل تفاوت آماری معنی‌داری وجود نداشت (219/0P=). اما از نظر میانگین نمره کل رفتارهای ارتقادهنده سلامت بلافاصله و یک ماه بعد از مداخله بین گروه مداخله وکنترل تفاوت آماری معناداری وجود داشت (001/0 P <).
نتیجه‌گیری: آموزش بر اساس الگوی توانمندسازی خانواده‌محور سبب بهبود رفتارهای ارتقادهنده سلامت در نوجوانان دختر شد؛ لذا استفاده از این الگو در مدارس توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Alzahrani SH, Malik AA, Bashawri J, Shaheen SA, Shaheen MM, Alsaib AA, et al. Health-promoting lifestyle profile and associated factors among medical students in a Saudi university. SAGE Open Med. 2019; 7:2050312119838426.
  2. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res. 1987; 36(2):76-81.
  3. Kirag N, Ocaktan EM. Analysis of health promoting lifestyle behaviors and associated factors among nurses at a university hospital in Turkey. Saudi Med J. 2013; 34(10):1062-7.
  4. Mathebula RL, Maimela E, Ntuli NS. The prevalence of selected non-communicable disease risk factors among HIV patients on anti-retroviral therapy in Bushbuckridge sub-district, Mpumalanga province. BMC Public Health. 2020; 20(1):247.
  5. Tavakoli N. Examination of the relationship between health-promoting behaviors and family characteristics in high school girl students. Nurs Midwifery J. 2015; 13(5):395-403.
  6. Karimi N, Saadat-Gharin S, Tol A, Sadeghi R, Yaseri M, Mohebbi B. A problem-based learning health literacy intervention program on improving health-promoting behaviors among girl students. J Educ Health Promot. 2019; 8:251.
  7. Tabrizi JS, Khoshmaram N, Doshmangir L, Shakibazadeh E. Related factors to health promoting self-care behaviors among adolescents. Depiction Health. 2019; 9(4):282-91.
  8. Sobhani S, Mansoorian MR, Delshad A, Rivandi Y. The effect of teaching negotiation styles to parents of female adolescents on parent-child relationship. Med Sci. 2020; 24(101):107-12.
  9. Amini A, Niknami S, Bahmani A. The effect of nutrition intervention on the behavior of secondary school girl students of Chabahar. J Sabzevar Univ Med Sci. 2018; 25(1):127-33.
  10. Salari N, Farokhzadian J, Abazari F. Comparing health promotion behaviors of male and female high school students in Southeast of Iran. Int J Adolesc Med Health. 2017; 32(1):2017-24.
  11. Aghamolaei T, Hosseini Z, Hosseini F, Ghanbarnejad A. The relationship between health literacy and health promoting behaviors in students. J Prev Med. 2016; 3(2):36-43.
  12. Sahebzamani M, Fesharaki M, Abdollahi Mofrad Z. Association of life style and self-esteem among adolescent girls of daily public high schools of Tehran. Med Sci J Islamic Azad Univ. 2010; 20(1):45-51.
  13. Dupuy M, Godeau E, Vignes C, Ahluwalia N. Socio-demographic and lifestyle factors associated with overweight in a representative sample of 11-15 year olds in France: results from the WHO-Collaborative Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) cross-sectional study. BMC Public Health. 2011; 11(1):442.
  14. Wåhlin I, Ek AC, Idvall E. Patient empowerment in intensive care--an interview study. Intensive Crit Care Nurs. 2006; 22(6):370-7.
  15. Hewitt-Taylor J. Challenging the balance of power: patient empowerment. Nurs Stand. 2004; 18(22):33-7.
  16. Safabakhsh L, Nazemzadeh M. The effect of health promotion education on high school students’ lifestyle. Iran J Med Educ. 2013; 13(1):58-65.
  17. Hazavehei SM, Taheri M, Shirahmadi S, Rezaei N. The effect of teaching cooking skills to parents on health status of children and adolescents: a systematic review. J Educ Community Health. 2015; 2(1):58-69.
  18. Ozturk FO, Ayaz-Alkaya S. Health literacy and health promotion behaviors of adolescents in Turkey. J Pediatr Nurs. 2020; 54:e31-35.
  19. Zainali N, Afrooz G, GholamaliLavasani M, Ghasemzadeh S. The effectiveness of family-based psychological intervention program on the affective disorders symptoms in adolescent children with dual career parents. J Psychologicalsci. 2018; 17(67):351-62.
  20. Klemera E, Brooks FM, Chester KL, Magnusson J, Spencer N. Self-harm in adolescence: protective health assets in the family, school and community. Int J Public Health. 2017; 62(6):631-8.
  21. Elhani F, Niknami S, Kimiagar SM, Kazemnejad A, Heydarnia AR. Empowerment of a family-oriented pattern and its effects on prevention of iron deficiency anemia in adolescent girls. Res Bull Med Sci. 2003; 8(4):283-9.
  22. Roshan FN, Navipor H, Alhani, F. Effect of family-centered empowerment model (FCEM) on quality of life of mothers having teenagers with iron deficiency anemia. J Lorestan Univ Med Sci. 2014; 16(4):27-40.
  23. Sargazi Shad T, Kermansaravi F, Navidian A. Effect of the family-centered empowerment model on quality of life and self-efficacy in adolescents with type 1 diabetes referring to the Ali Asghar’s clinic in Zahedan, 2016. Iran J Endocrinol Metab. 2018; 19(5):330-9.
  24. Rostami S, Namaki Khameneh S, Keikhaei Dehdezi B, Haghighizadeh MH. The effect of family-centered empowerment on quality of life in children with hemophilia. Avicenna J Nurs Midwifery Care. 2020; 28(1):1-10.
  25. Borimnejad L, Parvizy S, Haghaani H, Sheibani B. The effect of family-centered empowerment program on self-efficacy of adolescents with thalassemia major: a randomized controlled clinical trial. Int J Community Based Nurs Midwifery. 2018; 6(1):29.
  26. Ahmadizadefini E, Madani A, Alizade A, Ghanbarnejad A, Aghamolaei T. Effect of Peer Education on Health Promoting Behaviors of Junior High School Students. Iran J Health Educ Health Promot. 2015; 3(2):105-15.
  27. Mohamadian H, Ardebili HE, Taghdisi MH, Mousavi GA, Sabahi-Bidgoli M. Psychometric properties of the health-promoting lifestyle profile (HPLP II) in a sample of Iranian adolescents. Payesh. 2013; 12(2):167-76.
  28. Mohammadi Someae N. The effect of educational intervention based on family centered empowerment on mental health and health promotion behaviors in elderly women: a randomised controlled trial. [Doctoral Dissertation]. Tabriz University of Medical Sciences; 2019.
نوید نو
دوره 24، شماره 78
شهریور 1400
صفحه 65-74

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار