نگرش و عملکرد زنان مراجعه‌کننده به مرکز جامع خاتم الانبیا جهرم در زمینه سرطان پستان و روش‌های غربالگری آن: یک مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1399

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، مرکز تحقیقات مؤلفه‌های اجتماعی نظام سلامت، دانشگاه علوم پزشکی جهرم، جهرم، ایران

2 دانشجوی پزشکی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی جهرم، جهرم، ایران

3 دانشجوی کارشناسی پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی جهرم، جهرم، ایران

4 استادیار، مرکز تحقیقات سلامت و بیماری‌های زنان، دانشگاه علوم پزشکی جهرم، جهرم، ایران

چکیده

مقدمه: سرطان پستان یکی از شایع‌ترین بدخیمی‌ها در زنان بوده و مهم‌ترین علت مرگ و میر زنان در سراسر جهان می‌باشد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف تعیین نگرش و عملکرد زنان مراجعه‌کننده به مرکز جامع "خاتم الانبیا" جهرم در زمینه سرطان پستان و روش‌های غربالگری آن انجام شد.
مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی می‌باشد. 311 نفر از زنان بالای 20 تا 60 سال به روش نمونه‌گیری در دسترس و آسان در سال 1399 در شهرستان جهرم وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد نگرش و عملکرد در مورد روش‌های غربالگری سرطان پستان بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSS 21 و آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی صورت گرفت. 
یافته‌ها: 2/50 درصد از زنان کمتر از 40 سال سن داشتند. نگرش 5/96 درصد از زنان مراجعه‌کننده در خصوص سرطان پستان و روش‌های غربالگری منفی بود و تنها 5/3 درصد از زنان نگرش مثبت داشتند. بین اطلاعات دموگرافیکی و نگرش زنان در زمینه سرطان پستان و روش‌های غربالگری، ارتباط معناداری وجود نداشت. بر مبنای نتایج، 4/62 درصد از اﻓـﺮاد ﺧـﻮدآزﻣﺎﻳﻲ ﭘﺴﺘﺎن را اﻧﺠﺎم می‌دادند ﻛﻪ این کار در 4/37 درصد از آن‌ها به ‌طور ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻪ ﺻﻮرت می‌گرفت. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ 4/48 درصد از اﻓﺮاد ﻣﺎﻣـﻮﮔﺮاﻓﻲ را اﻧﺠﺎم می‌دادند. فواصل انجام ماموگرافی در 3/54 درصد از زنان هر چند سال یک ‌بار (سه سال) بود.
نتیجهگیری: اغلب افراد شرکت‌کننده در این مطالعه، نگرش منفی نسبت به انجام آزمون‌های غربالگری سرطان پستان داشتند؛ از این رو اصلاح نگرش زنان ایرانی از طریق افزایش آگاهی ضروری بوده و این موضوع می‌تواند در بهبود انجام خودآزمایی پستان و روش‌های دیگر غربالگری سرطان پستان که منجر به تشخیص زودرس و درمان سریع‌تر این بیماری می‌شود، کمک نماید.

کلیدواژه‌ها


  1. Siegel RL, Miller KD, Jemal A. Cancer statistics, 2020. CA Cancer J Clin. 2020; 70(1):7-30.
  2. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin. 2018; 68(6):394-424.
  3. Nafissi N, Khayamzadeh M, Zeinali Z, Pazooki D, Hosseini M, Akbari ME. Epidemiology and histopathology of breast cancer in Iran versus other middle eastern countries. Middle East J Cancer. 2018; 9(3):243-51.
  4. Seely JM, Alhassan T. Screening for breast cancer in 2018-what should we be doing today? Curr Oncol. 2018; 25(Suppl 1):S115-24. 
  5. Tuyen DQ, Dung TV, Dong HV, Kien TT, Huong TT. Breast self-examination: knowledge and practice among female textile workers in Vietnam. Cancer Control. 2019; 26(1):1073274819862788.
  6. Provencher L, Hogue JC, Desbiens C, Poirier B, Poirier E, Boudreau D, et al. Is clinical breast examination important for breast cancer detection? Curr Oncol. 2016; 23(4):e332-9.
  7. Hodgson R, Heywang-Köbrunner SH, Harvey SC, Edwards M, Shaikh J, Arber M, et al. Systematic review of 3D mammography for breast cancer screening. Breast. 2016; 27:52-61.
  8. Takkar N, Kochhar S, Garg P, Pandey AK, Dalal UR, Handa U. Screening methods (clinical breast examination and mammography) to detect breast cancer in women aged 40-49 years. J Midlife Health. 2017; 8(1):2-10.
  9. Heena H, Durrani S, Riaz M, AlFayyad I, Tabasim R, Parvez G, et al. Knowledge, attitudes, and practices related to breast cancer screening among female health care professionals: a cross sectional study. BMC Women's Health. 2019; 19(1):122.
  10. Badakhsh M, Balouchi A, Taheri S, Bouya S, Ahmadidarehsima S, Aminifard M. Attitude and practice regarding breast cancer early detection among Iranian women: a systematic review. Asian Pac J Cancer Prev. 2018; 19(1):9-16.
  11. Hajian Tilaki K, Auladi S. Awareness, attitude, and practice of breast cancer screening women, and
    the associated socio-demographic characteristics, in Northern Iran. Iran J Cancer Prev. 2015; 8(4):e3429.
  12. Khodayarian M. Assessment of awareness and attitude of women about breast cancer screening behavior in Yazd city, Iran in 1391. Iran Quart J Breast Dis. 2014; 6(4):41-51.
  13. Asgharnia M, Faraji R, Zahiri Z, Salamat F. A study of knowledge and practice of woman about breast cancer and its screening, in the case of women who referred to Alzahra hospital in Rasht during 2010-2011. Iran J Surg. 2013; 21(1):50-8.
  14. Babapour N, Nasiri R, Mir Rajaee As. Evaluation of the knowledge, attitude and performance of female personnels of Mashhad Azad university hospitas about breast cancer. J Med Sci. 2014; 4(1):1-22.
  15. Tavakol Z, Bani Hosseini SZ, Mansouri A. Evaluating knowledge, attitude, and performance of Tehran University of Medical Sciences students about breast cancer screening, in 2010. Navid No. 2012; 16(58):1-12.
  16. Motavali R, Mousazadeh T. Educational decline and its effective factors in students. J Health Care. 2011; 13(3):22-8.
  17. Khaleghzadeh TN, Khaleghzadeh TA. The assessments of knowledge, attitude of knowledge, attitude and behavior towards breast censer screening methods among female teachers in Tehran. Iran J Surg. 2008; 16(1):46-54.  
  18. Banaeian S, Kazemian A, Kheiri S. Knowledge, attitude and practice about breast cancer screening and related factors among women referred to health care centers in Boroujen in 2005. J Shahrekord Univ Med Sci. 2006; 7(4):28-34.
  19. Naghibi A, Jamshidi P, Yazdani J, Rostami F. Identification of factors associated with breast cancer screening based on the PEN-3 model among female school teachers in Kermanshah. Iran J Health Educ Health Prom. 2016; 4(1):58-64.