بررسی میزان فرسودگی شغلی و عوامل مرتبط با آن در کارکنان عملیاتی اورژانس پیش‌بیمارستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد پرستاری، گروه داخلی جراحی، تهران، ایران

2 مربی، مرکز تحقیقات علوم آزمایشگاهی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران

چکیده

مقدمه:فرسودگی شغلی نتیجه پایانی استرس شغلی مدیریت‌نشده است. در این ارتباط، کارکنان عملیاتی پیش‌بیمارستانی تنش شغلی قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند؛ زیرا اولین افرادی هستند که بر بالین بیمار حضور پیدا می‌کنند. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف تعیین فرسودگی شغلی و عوامل مرتبط با آن در کارکنان اوژانس پیش‌بیمارستانی مراکز شهری و جاده‌ای استان گلستان انجام شد.
مواد و روشها:در این مطالعه که با رویکرد توصیفی- مقطعی انجام شد، 264 نفر واجد شرایط از بین کارکنان اورژانس در پایگاه‌های اورژانس استان گلستان در سال 1395 به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه Maslachبود که براساس مقیاس لیکرت سنجیده شد. در ادامه، داده‌ها وارد نرم‌افزار SPSS 18 با سطح معناداری (05/0P<) شدند و با استفاده از آمار توصیفی، استنباطی، ضریب همبستگی Pearson، آزمون توکی، آزمون T و  ANOVAتجزیه و تحلیل گردیدند.
یافته‌ها:نتایجنشان دادند که رده سنی بیشتر افراد نمونه بین 25 تا 29 سال بوده و میانگین سابقه کاری آن‌ها هشت سال می‌باشد. شایان ذکر است که 46 درصد از آن‌ها قراردادی بودند و 63 درصد از آن‌ها با مدرک فوق دیپلم مشغول به فعالیت بودند. در رابطه با فرسودگی شغلی نیز از نظر توزیع فراوانی در سطح کلی، 4/23 درصد از آن‌ها دارای فرسودگی شغلی زیاد، 2/52 درصد دارای فرسودگی شغلی متوسط و 5/24 درصد دارای فرسودگی شغلی در سطح کم بودند. از سوی دیگر به لحاظ دفعات، بعد خستگی هیجانی با میانگین نمره 35/38 از 100 بالاترین میانگین نمره فرسودگی شغلی را داشت و بعد مسخ شخصیت (56/35) و عدم کفایت شخصی (06/29) به‌ترتیب رتبه‌های بعدی را کسب نمودند. نتایج میانگین و انحراف معیار در بعد خستگی هیجانی معادل 66/7±71/20، مسخ شخصیت برابر با 61/3±67/10 و بعد عدم کفایت شخصی معادل 56/10±95/13 به‌دست آمدند که با توجه به نمره هنجاری، تمامی آن‌ها در دسته متوسط قرار گرفتند. شایان ذکر است که از نظر ارتباط بین متغیر فرسودگی شغلی و ویژگی‌های دموگرافیک بین بعد عدم کفایت شخصی و میزان تحصیلات اختلاف معناداری وجود داشت (028/0P=).
نتیجهگیری:آگاهی از میزان فرسودگی شغلی می‌تواند اطلاعات مهمی را به‌منظور سیاست‌گذاری در راستای کاهش میزان جابه‌جایی و ترک خدمت کارکنان و ارتقای بهره‌وری آن‌ها به‌دست دهد.

کلیدواژه‌ها


1.     Huey ST. Occupational stress, social problem solving, and burnout among mental health professionals in HIV/AIDS care. [Dissertation Thesis]. Pennsylvania: University of Drexel; 2007.
2.     Spooner-Lane R. The influence of work stress and work support on burnout in public hospital nurses. [Dissertation Thesis]. Australia: Queensland University of Technology; 2004.
3.     González-Morales MG, Peiró JM, Rodríguez I, Bliese PD. Perceived collective burnout: a multilevel explanation of burnout. Anxiety Stress Coping. 2012; 25(1):43-61.
4.     Saaatchi M. Utilization psychology. Tehran: Virayesh; 2011.
5.     Khanalizadh R, Kurd Nayych A, Fani AA. The relationship between empowerment and organizational learning. Tarbiat Modarres University. Change Manag Res. 2010; 2(3):45-20.
6.     Marek T, Schaufeli WB, Maslach C. Professional burnout: recent developments in theory and research. London: Routledge; 2017.
7.     Ahmadvand A, Sepehrmanesh Z, Akkasheh G. Prevalence of burnout in senior medical students of Kashan University of medical sciences in 2008. Qom Univ Med Sci J. 2010; 4(3):37-41.
8.     van der Ploeg E, Kleber RJ. Acute and chronic job stressors among ambulance personnel: predictors
of health symptoms. Occup Environ Med. 2003; 60(Suppl 1):i40-6.
9.     Essex B, Scott LB; Emergency Medical Services Personnel. Chronic stress andassociated coping strategies among volunteer ems personnel. Prehosp Emerg Care. 2008; 12(1):69-75.
10.  Breaux PJ. An investigation of the relationships between Emergency Medical Technician's ratings of Emergency Medical Service (EMS) director's transformational leadership and job satisfaction in rural EMS environments. Texas: Our Lady of the Lake University; 2009.
11.  Shojafard J, Poursadegh N, Shahr AG, Zangisheh S. Relationship between burnout and resilience in emergency medicine personnel in Tehran. J Rescue Relife. 2014; 6(2):128.
12.  Ebrahimi H, Navidian A, Ameri M, Sadeghi M. Burnout, dimensions and its related factors in the operational staff of medicine emergency. J Health Prom Manag. 2014; 3(3):16-26.
13.  Stuart GW, Laraia MT. Principles and praktice of psychiatric nursing. 9th ed. New York: Mosby; 2009.
14.  Maslach C, Jackson SE, Leiter MP. Maslach burnout inventory manual. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press; 1996.
15.  Rasoulian M, Elahi F, Afkham Ebrahimi A. The relationship between job burnout and personality traits in nurses. Iran J Psychiatry Clin Psychol. 2004; 9(4):18-24.
16.  Ghaniyoun A, Soloukdar A. Burnout, dimensions and its related factors in the operational staff of Tehran medical emergency center. J Health Prom Manag. 2016; 5(3):37-44.
17.  Ronaghi JR, Paravar M, Rezaei M, Ebrahimi H. Relationship between burnout and social support in emergency medical personnel in Kashan. J Knowl Health. 2017; 11(4):63-72.
18.  França SP, De Martino MM, Aniceto EV, Silva LL. Predictors of burnout syndrome in nurses in
the prehospital emergency services. Acta Paulista Enfermagem. 2012; 25(1):68-73.
19.  Popa F, Arafat R, Purcărea VL, Lală A, Bobirnac G. Occupational Burnout levels in emergency medicine–a nationwide study and analysis. J Med Life. 2010; 3(3):207.
20.  Moradi Z, Eslami AA, Hasanzadeh A. Job burnout status among pre-hospital emergency technicians. Iran J Emerg Med. 2015; 2(1):28-32.
21.  Khatiban M, Hosseini S, Beikmoradi A. Burnout in the personnel of the emergency medical services in hamadan province. Sci J Hamadan Nurs Midwifery Facul. 2012; 20(2):5-15.
22.  Bozorgi F, Laali A. Prevalence and factors associated with burnout in emergency medical‎ workers in Mazandaran University of Medical Sciences. J Mazandaran Univ Med Sci. 2014; 24(112):2-7.
23.  Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Job burnout. Ann Rev Psychol. 2001; 52(1):397-422.
24.  López MF, Rodríguez AN, Fernández MS, Marcos SA, Martinón FT, Martinón JS. Burnout syndrome among health workers in pediatrics. An Pediatr. 2005; 62(3):248-51.
25.  Wu S, Zhu W, Wang Z, Wang M, Lan Y. Relationship between burnout and occupational stress among nurses in China. J Adv Nurs. 2007; 59(3):233-9.
26.  Zeighami Mohammadi S, Asgharzadih Haghighi S. Determination of the relationship between job stress and burnout in nurses. J Nurs Midwifery Hamedan. 2011; 19(2):42-9.
27.  Rafii F, Oskouie F, Nikravesh MY. Response of nursing staff to burnout in burn centers of Tehran. Iran J Nurs. 2007; 19(48):7-24.