بررسی نقش بی اشتیاقی اخلاقی و خودنهان سازی در پیش بینی انگیزش درمان افراد وابسته به مواد مخدر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 استاد ممتاز روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

مقدمه:انگیزش گامی اساسی در پیشبرد اهداف درمان در اختلالات مرتبط با مواد است. در این ارتباط، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش بی اشتیاقی اخلاقی (Moral Disengagement)و خودنهان سازی (Self-Concealment) در پیش­بینی انگیزش درمان افراد وابسته به مواد انجام شد.
مواد و روشها: در این مطالعه همبستگی 120 نفر از جامعه افراد دارای وابستگی به مواد مخدر مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد سرپایی شهر اردبیل در نیمه اول سال 1394 به روش نمونه گیری تصادفی خوشهای انتخاب شدند و به پرسشنامه­های بی­اشتیاقی اخلاقی Banduraو همکاران، خودنهان سازی Larsonو همکاران و انگیزش درمان Miller و همکاران پاسخ دادند. داده های جمع­آوری شده با استفاده از آزمو­ های همبستگی Pearsonو تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند.
یافتهها:نتایج حاکی از آن بودند که رابطه بازشناسی با بیاشتیاقی اخلاقی و خودنهانسازی منفی میباشد (001/0>p). بین دوسوگرایی با نمره کلی بیاشتیاقی اخلاقی و مؤلفه های توجیه اخلاقی، مقایسه سودمند، پخش مسئولیت، تحریف پیامدها و خودنهان سازی نیز رابطهای منفی وجود داشت (05/0> (P علاوه براین، گامبرداری به طور منفی با نمره کل بی اشتیاقی اخلاقی و مؤلفه های توجیه اخلاقی، مقایسه سودمند، جا به جایی مسئولیت، پخش مسئولیت، اسناددادن سرزنش و خودنهان سازی مرتبط بود (05/0> (P. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان دادند که 42 درصد از واریانس بازشناسی، 19 درصد از واریانس دوسوگرایی و 34 درصد از واریانس گام­برداری به وسیله بی­اشتیاقی اخلاقی و خودنهان سازی تبیین می­شود.
نتیجه­گیری:نتایج نشان دادند که بی­اشتیاقی اخلاقی و خودنهان سازی میتوانند به صورت معناداری انگیزش درمان افراد وابسته به مواد را پیش بینی کنند. نتایج این مطالعه لزوم ارائه برنامه های آموزشی مقابله با بی اشتیاقی اخلاقی و خودنهان سازی جهت افزایش انگیزش درمان افراد وابسته به مواد را پیشنهاد می­کند.
 

کلیدواژه‌ها


1-       Jiloha R.C. Biological basis of tobacco addiction: Implications for smoking-cessation treatment Indian Journal of Psychiatry. 2012;5(2):301- 307.
2-       Association AP. Diagnostic and statistical Manual of Mental Disorder Text Revisio. Tehran: ravan; 2013. p. 1416.
3-       SAMHSA. Substance  Abuse  and Mental Health services Administration. Results from the 2010 National  survey on Dtug use and Health: national finding&.Substance Abuse Treatment: Profiles Based on Stages of Change. Psychology of Addictive Behaviors. 2011;9(2):135-42.
4-       Momtaz S. family and addiction. Zanjan: Mahdis 2002.[Persian].
5-       Vassileva J, Georgiev S, MartinE, Gonzalez R, Segala L. Psychopathic heroin addicts are not uniformly impaired acrossneurocognitive domains of impulsivity. Drug Alcohol Depend. 2011;114(2-3):192-200.
6-       Tawakoli G H, Shojaei ZadehD, MazloumS.R. . Comparative Study of Factors Associated with Addiction Withdrawal in Clients Referring to Drug-Stop Clinics of Northern khorasan in. . Journal of Ilam Medical University. 2010; 2(63):32-43. [Persian].
7-       Asgari A, Pourshahbaz A, Farhaodian A. Personality dimensions Affecting on Substance Abuse Relapse in Dependents to Opioid Substances Treated by Methadone Maintenance Treatment (Persian)]. . Journal of Addiction Research. 2011;5(19):7-20. [Persian].
8-       Sudraba V, Millere A, Deklava L, Millere. E, Zumente. Z, Circenis. K, Millere. I. . Treatment Motivation Differences between Minnesota and Methadone Program Patients with Substance Use Disorder in Latvia Social and Behavioral Sciences. 2015;205:627 – 631.
9-       Beckman LJ, An attribution analysis of Alcoholics Anonymous. Journal of Studies on Alcohol. 1980;41:714-726.
10-    Nock MK, PhotosVI. Parent Motivation to Participate in Treatment Assessment and Prediction of Subsequent Participation. Journal of Child and Family Studies. 2006;15(3):345-358.
11-    Diclemente CC, Hughes SO. Stages of Change Profiles in Outpatient Alcoholism Treatment. . Journal of Substance Abuse. 1990;2(2):217-235.
12-   IsenhartCE, Motivational Subtypes in An Inpatient Sample of Substance Abusers. Addictive Behaviors. 1994;19(5):463-475.
13-   Bandura A, Barbaranelli C, Caprara C.  Mechanisms of moral disengagement in  exercise of moral agency. Journal of Personality and Social Psychology. 1996(71(2)):364-374.
14-   Kleinjan M, Dijkstra A, BrugJ, EngelsR. C.M.E. Excuses to continue smoking: The role of disengagement beliefs in smoking cessation. Addictive Behaviors. 2006;31:2223-2237.
15-   Moore C. Moral disengagement in processes of organizational corruption. Journal ofBusiness Ethics. 2008;80(1):129-139.
16-   Kleinjan M, Van Den E, RJJM, Engels, RCME. Adolescents' rationalizations to continue smoking: The role of disengagement beliefs and nicotine dependence in smoking cessation. Addictive Behaviors. 2009;34:440-445.
17-   Dijkstra A. Disengagement beliefs in smokers: Do they influence the effects of a tailored persuasive message advocating smoking cessation. Psychology and Health. 2009:791-804.
18-   Newton NCA, Champion GE. Universal Internet-based prevention for alcohol and cannabis use reduces truancy, psychological distress and moral disengagement: cluster randomised controlled trial. journal Preventive Medicine. 2014:109-115.
19-     Larson DG, Chastain RL. (1990). Self-concealment: Conceptualization, measurement,and health implications. Journal of Social and Clinical Psychology. 1990; 9(4): 439-55.
20-     Kelly AE, Yip JJ. Is keeping a secret or being a secretive person linked to psychological symptoms. Journal of Personality and Social Psychology. 2006; 74: 1349-1369.
21-     Cepeda-Benito A, Short, P. Self-concealment, avoidance of psychologicalservices, and perceived likelihood of seeking professional help. Journal of CounselingPsychology. 1998;45(1):58-64.
22-     Uysal A, Lin H L, Knee C R. The role of need satisfactionin self    concealment and well-being. . Personality and Social PsychologyBulletin. 2010; 36: 187-199.
23-     Frijns T, Finkenauer C, Keijsers, L. Shared secrets versus secrets kept private are linked to better adolescent adjustment Journal of Adolescence 2012; 36: 55-64.
24-     Laird RD, Bridges BJ, Marsee MA. Secrets from friends and parents: Longitudinal links with depression and antisocial behavior. Journal of Adolescence. 2013; 36(4): 685-693.
25-     Hartman JD, Patock-Peckham JA, Corbin WR, Gates JR, Leeman RF. Luk JW, king kM. Direct and indirect links between parenting styles, self-concealment(secrets), impaired control over drinking and alcohol-related outcomes. Journal of Addictive Behaviors. 2015; 40: 102-108.
26-     Basharpoor S, Jafaritabar  A,  Narimani M, Massah O. The Role of Risk Perception and Selfreflection in Prediction of Motivation fo Substance Dependence Treatment. Addiction Special Issue. 2014; 14 5: 1-9. [Persian].
27-     Hashemi Baqarabad M, Comparing  moral disengagement,Self-Enhancement and Self-Protection Strategies and Outcome expectations in substance dependent patients and normal individuals. MSc. Thesis on psychology, University of Mohaghegh Ardabili. 2015. [Persian].
28-     Miller WR, Tonigan JS. Assessing Drinkers' Motivation for Change:The Stages of Change Readiness and Treatment Eagerness Scale (SOCRATES). . Psychology of Addictive Behaviors. 1996; 10(2): 81-89.
29-     Basharpoor S, Atadokht A, Khosravinia D, Narimani M. The Role of Cognitive Self-Control and Self-Compassion on Prediction of Treatment Motivation in People with Substance Dependence. Journal of Health And Caring. 2014;154: 60-70. [Persian].
30-    Hergenhahn BR & Olson MH. An introduction to theories of learning. Translated by Ali Akbar Seyf, Tehran: Daoran. 2009.