تعیین سطوح دز مرجع تشخیصی در آزمایشات متداول رادیولوژی دیجیتال در استان تهران در سالهای 95-1394

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد فیزیک پزشکی، گروه فیزیک و مهندسی پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دکترای تخصصی بیوفیزیک، گروه فیزیک و مهندسی پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد فیزیک حالت جامد، گروه فیزیک، دانشکده فیزیک و شیمی، دانشگاه الزهرا تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: امروزه شاهد توسعه تکنولوژی، ارتقای سطح فرهنگی و علمی در کشور، توسعه روزافزون دستگاه‌های رادیولوژی دیجیتال و جایگزینی آن‌ها با دستگاه‌های آنالوگ هستیم. در این ارتباط با توجه به اینکه تاکنون هیچ پژوهشی در این زمینه انجام نشده است، تهیه و استخراج DRL (Diagnostic Reference Level) برای دستگاه‌های رادیولوژی دیجیتال لازم می‌باشد. در این راستا هدف از پژوهش حاضر تعیین سطوح دوز مرجع تشخیصی یا DRL برای آزمایشات متداول رادیولوژی دیجیتال در استان تهران می‌باشد.
مواد و روشها: اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ یک پژوهش بنیادی- کاربردی می‌باشد که طی ﺳﺎل‌های 95-‌1394 در ارتباط با 2135 بیمار انجام شده و در آن ﺳﻄﺢ دوز ﻣﺮﺟﻊ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ در ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ ﺑﺰرگساﻻن در 15 ﻣﺮﻛﺰ رادیولوژی دیجیتال بر روی آزمایش‌های متداول رادیولوژی در ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار گرفته اﺳـﺖ‌. پروتکل دزیمتری در این پژوهش، روش غیرمستقیم برای اندازه‌گیری ESAK ‌(Entrance Surface Air Kerma) می‌باشد. ﭼـﺎرک ﺳـﻮم نیز ﺑـﻪ‌ﻋﻨﻮان دوز ﻣﺮﺟﻊ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ DRL در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
یافته‌ها: براساس نتایج این پژوهش سطوح دوز مرجع تشخیصی یا DRL برای آزمایش متداول رادیولوژی بر حسب میلی‌گری به شرح زیر می‌باشد:
مقادیر 3/1 برای جمجمه (روبه‌رو)؛ 17/1 برای جمجمه (نیمرخ)؛ 77/0 برای ستون فقرات گردنی (روبه‌رو)؛ 85/0 برای ستون فقرات گردنی (نیمرخ)؛ 63/0 برای قفسه سینه (روبه‌رو)؛ 11/1 برای قفسه سینه (نیمرخ)؛ 73/1 برای ستون فقرات پشتی (روبه‌رو)؛ 35/2 برای ستون فقرات پشتی (نیمرخ)؛ 69/2 برای ستون فقرات کمری (روبه‌رو)؛ 22/4 برای ستون فقرات کمری (نیمرخ)؛2 برای آزمون شکم (روبه‌رو)؛ 62/1 برای آزمون لگن (روبه‌رو).
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که تغییرات قابل توجهی از دوز در تکنیک‌های رادیولوژی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


1.     Hall EJ, Brenner DJ. Cancer risks from diagnostic radiology. Br J Radiol. 2014; 81(965):362-7.
2.     National Radiological Protection Board (NRPB). Living with radiation. London ,UK: Stationary
Office Publication Center. Available at: URL: https://www.gov.uk/government/collections/national-radiological-protection-board-nrpb-report-series; 1992.
3.     Farzaneh MJ, Shandiz MS, Vardian M, Deevband MR, Kardan MR. Evaluation of image quality and patient dose in conventional radiography examinations in radiology centers in Sistan and Baluchestan, Iran and comparing with that of international guidelines levels. Indian J Sci Technol. 2011; 4(11):1429-33.
4.     Carmichael JH. European guidelines on quality criteria for diagnostic radiographic images. London: Office for Official Publications of the European Communities; 1996.
5.     The Community Research and Development Information Service. Radiological protection and safety in medicine. London: ICRP Publication; 1996.
6.     Edmonds KD. Diagnostic reference levels as a quality assurance tool. Radiographer. 2009; 56(3):32-7.
7.     Protection R. 109: Guidance on diagnostic reference levels (DRLs) for medical exposures. Luxembourg: European Communities; 1999.
8.     Institute of Physical Sciences in Medicine (IPSM). CoR. National Protocol for Patient Dose Measurements in Diagnostic Radiology. London: IPSM; 1992.
9.     Rehani M, Kaul R, Kumar P, Berry M. Does bridging the gap between knowledge and practice help? Example of patient dose reduction in radiology. J Med Phys. 1995; 20(2):18-22.